Zakopiańska gwara

Góralska gwara jest znana w całej Polsce i wzbudza pozytywne odczucia. W Zakopanem mówi się zaś głównie gwarą podhalańską. Czym jednak tak naprawdę się ona charakteryzuje i co sprawia, że jest tak wyjątkowa?

Skąd wzięła się gwara podhalańska

Ze względu na lokalizację i mniejszą integrację poszczególnych rejonów kraju w dawnych czasach społeczność zamieszkująca okolice Zakopanego była dość hermetyczna. Z tego właśnie powodu Zakopane wypracowało swoją nieco odrębną kulturę, co przejawia się między innymi w warstwie językowej.

Gwara podhalańska stała się szerzej znana względnie niedawno, bo dopiero na początku ubiegłego stulecia. Przyczynił się do tego między innymi Kazimierz Przerwa-Tetmajer, który zachwycił się językiem używanym przez Zakopiańczyków i zaczął go używać w swojej twórczości artystycznej.

Czym cechuje się podhalańska gwara?

Z językowego punktu widzenia gwara podhalańska cechuje się przede wszystkim zastosowaniem innych końcówek w wielu czasownikach niż ma to miejsce w języku polskim. Odmienna jest także warstwa fonetyczna oraz akcent.

Z gwary podhalańskiej pochodzi też wiele słów, które zostały zaimplementowane w całym języku polskim. Wśród nich można wymienić takie określenia jak np. ciupaga.

Jak gwara podhalańska wpłynęła na polską kulturę?

Oryginalna gwara w połączeniu z często ekstrawertyczną postawą mieszkańców Zakopanego na ogół wzbudza bardzo pozytywne emocje wśród mieszkańców innych regionów Polski. Język rdzennych Zakopiańczyków często jest wykorzystywany w celach humorystycznych np. przez kabareciarzy. Warto jednak zauważyć, że ludziom dorosłym trudno jest w pełni przyswoić gwarę podhalańską oraz posługiwać się nią w sposób bezbłędny.

Zabawne są też niektóre popularne słowa, które w gwarze podhalańskiej mają zupełnie inne znaczenie niż w języku polskim. Przykładowo dla Zakopiańczyka słowo „siwy” oznacza niebieski kolor, a słowo „pytać” rozumie się jako słowo „prosić”.

Gwara podhalańska stała się także swoistą atrakcją turystyczną, która buduje klimat udanego urlopu w Zakopanem.